Wolne Forum Gdańsk Strona Główna Wolne Forum Gdańsk
Forum miłośników Gdańska

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
Dom rodziny Forsterów
Autor Wiadomość
doldar 
doldar

Pomógł: 7 razy
Wiek: 67
Dołączył: 07 Sty 2009
Posty: 975
Skąd: Kartuzy/Pruszcz Gd/Suwałki
Wysłany: 2011-01-11, 08:42   Dom rodziny Forsterów

Poszukuję wszelkich informacji na temat tczewskiego domu szkockiej rodziny Forsterów z Tczewa, którzy byli m.in. burmistrzami miasta, a jeden z nich Johann Reinhold kaznodzieją w Mokrym Dworze i sławnym naukowcem oraz podróżnikiem. Dom mieści się w centrum miasta, był wcześniej siedzibą komturstwa krzyżackiego. W 1845 roku grożąc zawaleniem został całkowicie przebudowany, po czym sprzedany za sumę 4 000 florenów przez Johanna po śmierci ojca (1853). W 1847 roku na domu ufundowano dzięki burmistrzowi, protestanckiemu pastorowi i naczelnikowi rady miejskiej tablicę pamiątkową wykonaną przez firmę Stimmiga z Danziga, która uległa częściowemu uszkodzeniu w 1863 roku. Po wojnie ufundowano nową. Czy ktoś posiada zdjęcie tablicy sprzed wojny?

gedenktafel_forster.jpg
Plik ściągnięto 23784 raz(y) 71,77 KB

 
 
 
zet48 


Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 6
Skąd: Tczew
Wysłany: 2011-01-28, 01:33   

Kiedyś trafiłem na taką grafikę ...nie wiem czy tak właśnie wyglądał dom Forsterów

foto (342).jpg
Plik ściągnięto 23654 raz(y) 95,38 KB

 
 
 
doldar 
doldar

Pomógł: 7 razy
Wiek: 67
Dołączył: 07 Sty 2009
Posty: 975
Skąd: Kartuzy/Pruszcz Gd/Suwałki
Wysłany: 2011-01-28, 11:59   

Geburtshaus... pewnie to jest to. Wielkie dzięki. Czy mógłbym prosić o źródło ilustracji (to do monografii). Znalazłem opis dawnej tablicy (niestety Friedrich Strehlke pomylił wykonawcę) i wiem, że budynek Forsterów mieścił się w dawnej komturii krzyżackiej. Po 1844 roku został kompletnie przebudowany i dziś stoi na rynku.
 
 
 
zet48 


Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 6
Skąd: Tczew
Wysłany: 2011-01-28, 21:32   

Zdjęcie dostałem kiedyś mailem od Iwo Dylkiewicza ...może jest jeszcze dostępne na jego stronie tczew-w-obrazach.pl

Trochę informacji o budynku chyba można znaleźć w książce Zbigniewa Nawrockiego "Jak niegdyś w Tczewie mieszkano", autor opisał tam sporo domów na Starówce (w szczególności te które mają elementy gotyku)
Ostatnio zmieniony przez zet48 2011-01-28, 21:41, w całości zmieniany 1 raz  
 
 
 
doldar 
doldar

Pomógł: 7 razy
Wiek: 67
Dołączył: 07 Sty 2009
Posty: 975
Skąd: Kartuzy/Pruszcz Gd/Suwałki
Wysłany: 2011-01-28, 21:40   

A jaki to adres?
 
 
 
mirza 
matern

Dołączył: 09 Maj 2010
Posty: 1
Skąd: Gdańsk-Świbno
Wysłany: 2011-01-29, 23:27   

Chciałem poruszyć ten temat na innym forum, ale pojawił się tutaj.

Na wstępie wyrazy uznania dla doldar'a za wprowadzenie postaci Forstera (Johanna Reinholda) na Wolne Forum Danzig. Jest to tak ważne, gdyż z nazwiskiem tym w Danzigu kojarzona jest, niejako podświadomie, zupełnie inna osoba, a zasłużony dla nauki i historii odkryć Pomorzanin i obywatel Rzeczypospolitej pozostaje w świadomości ogółu niedostrzegany.

Z szacunku dla postaci chciałbym skorygować parę podanych faktów:
- dom został sprzedany w 1754 roku przez Johanna Reinholda Forstera po śmierci jego ojca Georga
- tablicę pamiątkową na domu o numerze 103 na Rynku ( obecnie PL. Hallera 4) odsłonięto w 135 rocznicę urodzin podróżnika tj. 22 pażdziernika 1864 roku
- marmurową tablicę wykonała firma Barheine z Berlina
- tablicę usunięto na początku lat 60-tych ub. wieku

Problem, który chciałbym poruszyć to kwestia gdzie był ten dom ?
Czy rodzinny dom J.R. Forstera znajdował się rzeczywiście w miejscu obecnej kamienicy nr 4 na Pl. Hallera ?

Pytanie to nasunęła mi lektura Księgi Gruntowej Tczewa (Das Grundbuch der Stadt Dirschau) wydanej przez Elizabeth Kloss w Danzigu w 1929 roku, a od niedawna dostępnej w Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej.

Das Grundbuch der Stadt Dirschau

Na stronie 5 Księgi Gruntowej (str. 23 publikacji elektronicznej) znajdujemy następujące informacje dotyczące domu o nr. 108:

Cytat:
Martin Plaht, obywatel 1718,
miał za żonę Ewę z domu Wolff. Zmarł w 1726. Wdowa po nim poślubiła miejscowego sekretarza i notariusza sądowego Georga Reinholda Forstera.

Georg Reinhold Forster, obywatel 1727,
został w 1733 burmistrzem i umarł 15 listopada 1753.
Jego synem był Pastor Forster z Nassenhuben.

Johann Jakob Kayser, obywatel 1754
przybył tu z Pornau i kupił go od Pastora Forstera z Nassenhuben za 3600 Fl.
Zmarł 13 kwietnia 1763. Wdowa poślubiła Nathanaela Friedricha Krolla.


Natomiast na stronie 8 (str. 26 publ. elektr.) zapiski dotyczące domu o nr. 103, czyli uznawanego obecnie za miejsce urodzenia J.R.Forstera:

Cytat:
Kościoła miejskiego (tak w oryginale)
przy Św. Krzyżu na rogu pustka, naprzeciwko klasztoru przy stajni P. Georga Reinholda Forstera i P. Matiasa Patzwaldt'a dziedzictwie i ogrodach położona, i na planie Pana Abrama Henfelsa jako "Dom Kościelny" została nazwana. Taką musiała być jeszcze pustką przed pożarem. Została jednak ona przez wielebnego Pfahl'a w roku 1731 na nowo zabudowana.
Kiedy nowy dom w roku 1731 został wybudowany, grunt został zmierzony i znaleziony następująco:
na zachód 251/2 stopy szeroki
na wschód 24 " długi
na północ 531/2 " szeroki
na południe 541/2 " długi
i tak jest on w swoich granicach położony.

1767
pan proboszcz katedralny Lipinski kazał go ponownie odbudować.


Numeracja domów/posesji, pochodząca z XVI w, przedstawiona jest na pochodzącym z pocz. XIX w planie zamieszczonym po stronie XIII opracowania Elizabeth Kloss (str. 15 publ. elektr.)

Ponadto w przypisie 19 na stronie X (str. 12 publ. elektr.) można znaleźć następującą opinię autorki:

Cytat:
Dane Preuss'a sa niedokładne .... Również cytowanych przez niego dosłownie informacji o rodzinie Forster i o Nathanaelu Math. Wolff'ie nie można znaleźć w żadnym z dwóch dotąd znanych i podanych tutaj do druku egzemplarzy.


Dr Karl Ludwig Preuss był jednym z głównych inicjatorów obchodów jubileuszu urodzin J.R.Forstera. Wygłosił też interesujące przemówienie podczas uroczystości odsłonięcia tablicy.
Kompletne tłumaczenie przemówienia zamieścił w swojej poświęconej Tczewowi książce - Tczewski Genius Loci, prof. Stanisław Mrozek.

Czyżby więc prawie 150 lat temu doszło, pod presją nadchodzącego jubileuszu, do pomyłki, wynikającej z interpretacji dokumentów lub wręcz ich braku ?
A może była w tym także świadoma manipulacja osób zainteresowanych w korzystniejszym wyeksponowaniu historii miasta.

Trudno odpowiedzieć obecnie na te pytania, niemniej jednak fakty, w postaci zapisów w Księdze Gruntowej, pozostają.
Powinny nas one skłaniać do zastanowienia, a może także i rewizji uznanych za pewne stwierdzeń.

Pozdrawiam
mirza

Plan von Dirschau2.JPG
Plik ściągnięto 23542 raz(y) 37,29 KB

_________________
matern
 
 
doldar 
doldar

Pomógł: 7 razy
Wiek: 67
Dołączył: 07 Sty 2009
Posty: 975
Skąd: Kartuzy/Pruszcz Gd/Suwałki
Wysłany: 2011-01-30, 10:30   

Wielkie dzięki. Postać Johanna Reinholda Forstera (i jego syna Johanna Georga Adama) jest przedmiotem studiów podjętych przeze mnie w kończonej monografii wsi Mokry Dwór. Zaś podane wyżej fakty wydały mi się w świetle źródeł rzeczywiście trochę sprzeczne. Ich autorem jest głównie Friedrich Strehlke, który np. błędnie typuje wykonawcę tablicy w Tczewie. Została ona ufundowana na domu przy ulicy Rynek 103. Niestety nie wiemy na razie, jak wyglądała przed wojną.
*zainteresowanym mogę przesłać mowę wygłoszoną na uroczystości odsłonięcia tablicy
 
 
 
zet48 


Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 6
Skąd: Tczew
Wysłany: 2011-01-30, 10:38   

Przyda się każda informacja, źródło, fotografia i wiedza. Powstaje Wirtualne Muzeum Tczewa i z chęcią przyjmę każde info.
O Forsterze możesz sporo przeczytać w danzigich publikacjach ...niestety nie pamiętam już tytułów.
 
 
 
doldar 
doldar

Pomógł: 7 razy
Wiek: 67
Dołączył: 07 Sty 2009
Posty: 975
Skąd: Kartuzy/Pruszcz Gd/Suwałki
Wysłany: 2011-01-30, 16:58   

Jeszcze jedna mało znana ciekawostka - J. R. Forster znał tylko 17 języków i posiadał herb (mam jego wygląd). Niestety nie znał polskiego (sic!). Co do współczesnych publikacji traktujących o rodzie Forsterów, to niestety rzecz gustu i sposobu podejścia - vide choćby wielce dyskutowane przez lata miejsce urodzenia Johanna Georga Adama Forstera, które sytuowano w Wiślinie. Jednakże z ksiąg kościelnych ewidentnie wynika, że jest nim Mokry Dwór. W niedługim czasie zapraszam do lektury mojej małej mokrodworskiej kroniczki, gdzie pewne tematy związane z Forsterami starałem się wyjaśnić.
* i jeszcze pytanie - skąd informacja, że budynek przy Markt 103 to dawna komturia krzyżacka? Czy tak rzeczywiście było?
 
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group

Partnerzy WFG

ibedeker.pl