Wolne Forum Gdańsk

[ezet]

W 1198 r. książę pomorski Grzymisław darował joannitom tereny, na których ok. 1320 r. lokowali Skarszewy - jedyne miasto tego zakonu na Pomorzu Danzigim. Jego godłem była głowa św. Jana na misie, a nadana miastu przez joannitów nazwa - Schoeneck oznacza piękny zakątek. Między 1321 a 1323 r. przeniesiono z Lubiszewa do Skarszew siedzibę joannickiego komturstwa. Wtedy na stromym cyplu wzgórza, otoczonego rozlewiskami Wietcisy, bracia św. Jana wznieśli drewnianą wieżę mieszkalno-obronną, co potwierdzają badania archeologiczne. Przypisuje się im też budowę małego murowanego kościoła, którego relikty mogą znajdować się w części zakrystii i prezbiterium gotyckiej fary. W 1370 r. joannici sprzedali Krzyżakom Skarszewy, na zawsze opuszczając Pomorze Danzigie. Na miejscu drewnianej warowni Krzyżacy wybudowali piętrowy zamek z dwiema wieżami, połączony podziemnym tunelem z gotyckim kościołem. Założenie zamkowe wzmocnili bramą, murem i basztami.
Do dziś zachował się charakterystyczny dla średniowiecznych założeń urbanistycznych układ ulic. Za czasów krzyżackich miasto otoczono wysokim murem kamienno-ceglanym, z licznymi basztami. W 1433 r. zamek uszkodzili husyci. Podczas wojny trzynastoletniej, w trakcie licznych ataków, Skarszewy przechodziły z rąk do rąk, by ostatecznie przejść pod polskie panowanie w 1466 r. Od 1613 r. miasto było stolicą województwa pomorskiego i siedzibą sądu grodzkiego, w którym praktykował później Józef Wybicki, twórca polskiego hymnu narodowego. W 1629 r. Szwedzi spalili zamek, który został odbudowany dopiero na przełomie XVII i XVIII w. Po przejęciu Skarszew przez Prusy w 1772 r. grożący zawaleniem zamek został w znacznej części rozebrany. Piwnice i połowę parteru gotyckiej budowli zaadaptowano na spichlerz solny. W 1807 r. doszło do ataku Prusaków na stacjonujących w Skarszewach żołnierzy napoleońskich. Od 1920 r. Skarszewy, mimo prób przyłączenie ich do Wolnego Miasta Danziga, znalazły się w granicach Polski.
W 1939 r. miasto i okolice były największym miejscem kaźni ludności polskiej i żydowskiej w pow. kościerskim. Mimo, że wojsko niemieckie w 1945 r. nie podejmowało obrony Skarszew, sowieckie samoloty kilkakrotnie zbombardowały miasto. Spowodowało to, razem ze skutkami celowych podpaleń przez czerwonoarmistów po zajęciu miasta 8 marca 1945 r., zniszczenie Skarszew sięgające 40% zabudowy . Ostatnie dziesięciolecia charakteryzują się rozbudową miasta oraz powstaniem obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych. Obecnie w wyremontowanych pomieszczeniach dawnego gotyckiego zamku znajduje się Gminny Ośrodek Kultury oraz restauracja, a sam obiekt nazywany jest Zamkiem Joannitów.
Tekst i foto - E. Zimmermann

---

AA 5.jpg Rysunek z XVII wieku. Po lewej stronie spalony przez Szwedów zamek

Plik ściągnięto 20233 raz(y) 33,7 KB

AA 4.jpg

Plik ściągnięto 20233 raz(y) 25,47 KB

AA3.JPG Pozostałości gotyckiego zamku, przebudowanego po 1772 r. na magazyn solny

Plik ściągnięto 20359 raz(y) 27 KB

AA2.JPG Fragment ekspozycji w Muzeum Skarszew

Plik ściągnięto 20359 raz(y) 19,91 KB

AA1.JPG Średniowieczne mury obronne z Basztą Skazańców (na pierwszym planie)

Plik ściągnięto 20359 raz(y) 32,8 KB

[Fenix]

Taka oto pozycja pojawiła się na elbląskiej: http://dlibra.bibliotekae...=18045&dirids=1

[doldar]

Czyli Historia komturstwa joannickiego w Skarszewach z dodatkiem dokumentów zakonnych (Geschichte der Johanniterkomturei und Stadt Schöneck Westpr. mit einem Anhang von Urkunden).

[assa]

Doldar , dobrze przetlumaczony tytul ale w aneksie dokument zakonny jest tylko jeden

[miczman]

W dniach 11-14 kwietnia w Katowicach odbędzie się zjazd studentów historii (kiedyś fajna impreza a obecnie spęd nikomu niepotrzebnych doktorantów). 12 kwietnia zostanie tam wygłoszony następujący referat: "Młyn w Skarszewach (województwo pomorskie) w latach 1628–1765".