Wolne Forum Gdańsk
Forum miłośników Gdańska

Pocztówki, zdjęcia, dokumenty - Brzyno / Reckendorf

Loreene - 2010-04-29, 00:41

Może nie Danzig ani Gdynia ale też znalazłam kawałek napisu. Brzyno-dawny sklep.Tylko skąd to- ZUR ,skoro miało być GASTHAUS ZUM OSTMARKT OTTO FRESE ??

[ Komentarz dodany przez: villaoliva: 2010-04-29, 21:19 ]
Post powstał w wątku "napisy".

ezet - 2010-04-29, 07:57

Loreene napisał/a:
Może nie Danzig ani Gdynia ale też znalazłam kawałek napisu. Brzyno-dawny sklep.Tylko skąd to- ZUR ,skoro miało być GASTHAUS ZUM OSTMARKT OTTO FRESE ??


Loreene, tego pewnie wcześniej nie widziałaś. Zachowany w mojej dokumentacji wizerunek gospody "GASTHAUS ZUR OSTMARK", należącej do Otto Frese.

Loreene - 2010-04-29, 10:36

Masz rację,ezet,nie widziałam wcześniej tej fotki.Była na tym forum? Ja miałam takie informacje od -że tak powiem"starych niemców',dawnych mieszkańców Brzyna. Fotka ci sie tu świetnie wpasowała,nawet dużo nie odbiega od stanu dzisiejszego.
ezet - 2010-04-29, 14:13

Loreene napisał/a:
Masz rację, ezet, nie widziałam wcześniej tej fotki. Była na tym forum? Ja miałam takie informacje od -że tak powiem "starych Niemców", dawnych mieszkańców Brzyna. Fotka ci się tu świetnie wpasowała, nawet dużo nie odbiega od stanu dzisiejszego.


Z tego co wiem dawna gospoda jest po raz pierwszy w Internecie, właśnie przy tym wątku. Pewnie starzy Niemcy mówili prawidłowo, bo trudno im byłoby pomylić - Ostmark ("Marchia Wschodnia") z Ostmarkt ("Rynek Wschodni").

ezet - 2010-04-29, 15:33
Temat postu: Brzyno / Reckendorf
Na początku lat siedemdziesiątych dziewiętnastego stulecia Brzyno (w dawnej pisowni: Brzyn, Brzinno) zmieniło nazwę na Reckendorf (od nazwiska właściciela - v. Reck, który nabył ten majątek w 1839 roku). W 1905 roku posiadłość przechodzi na Hugo Fliessbacha. Do 1945 roku Reckendorf należy do Niemiec.
guzzi - 2010-04-29, 20:14

Doprecyzowanie faktów:
•1400 r. – miejscowość opisana jako majątek szlachecki w komturstwie puckim, liczący 50 włók (majątek opisywany jest łącznie z Prusewem);
•1570 r. – własność rodziny Wejherów;
•1623 r. – jako właściciel wspomniany jest Hermann Reinhold Krokowski z Osiek;
•1 kwietnia 1635 r. – majątek został powiększony o 10 włók (w tym była tzw. wolnizna (Brzyno), kupiona od Georga Wittke)
•1663 r. – pożar niemal kompletnie niszczy wieś; zapisy w dokumentach mówią o konieczności odbudowy nieomal całego folwarku przez ówczesnego dzierżawcę;
•kolejne lustracje z lat 1664 i 1765 nie wspominają już o Brzynie;
•1776 r. wieś zamieszkiwana jest prawdopodobnie przez samych ewangelików (źródła kościelne ni nie wspominają na temat Brzyna);
•1867 r. – kroniki diecezji chełmińskiej wymieniają 14 mieszkańców wsi, wyznania katolickiego, należących do parafii w Żarnowcu;
•1786 – wieś liczy 14 włók;
•1789 – Brzyno liczy 11 gospodarstw należy do dzierżawcy generała Józefa Przebendowskiego, mieszka tu wówczas zarządca o nazwisku Lettow;
•1797 r. – burmistrz Fähndrich w zamian za Celbowo ceduje wolniznę (Brzyno) na grafa Otto Karl v. Krockow. W drodze zakupu właścicielem Brzyna zostaje Franz Retzlaff.
•1839 r. – majątek wraz z folwarkiem kupuje Josef von Reck i w 1847 r. zmienia jego nazwę na Reckendorf, figuruje odtąd jako majątek rycerski.
•1869 r. – wg. statystyk Brzyno obejmuje 59 włók, 12 gospodarstw gburskich i cztery zagrody (na 235 mieszkańców, 211 ewangelików)
•1872 r. – liczy 21 gospodarstw, mieszka tu 241 osób;
•1905 r. – kolejnym właścicielem zostaje Hugo Fliessbach, wówczas majątek liczy 218 mieszkańców (177 Niemców) i 445 ha areału;
•do 1940 roku 471 ha majątek jest w posiadaniu Eckhardta Fliessbacha s. Hugo.

Loreene - 2010-04-29, 20:30

Brzyno-pierwsza wzmianka źródłowa o tej miejscowości pochodzi z 1400r. Był to wówczas majątek rycerski,liczący 50 włók. W 1570r własność rodziny Wejherów,następnie Krokowskich z linii Osiek. W 1635r. Brzyno niemal całkowicie zostało zniszczone przez pożar.Kolejni właściciele wsi to:generał Józef Przebendowski(1786),Franz Netzlaf(od1797) i Józef Reck,który kupił wieś w 1839r i zmienił jej nazwę na Reckendorf.Liczyła wówczas 59 włók;znajdował się tu folwark,12 gospodarstw gburskich i czterech zagrodników.w 2872r. w Brzynie znajdowało się 21 domostw i 241 mieszkańców,w tym katolicy należący do parafii w Żarnowcu.W 1905r.właścicielem wsi został Hugo Fliessbach. Zachowane obiekty zabytkowe:Dwór z folwarkiem.W 1839r. Józef von Reck wzniósł dwór i nowe budynki folwarczne.Pierwotny układ przestrzenny był regularny-wokół prostokątnego podwórza znajdowały się budynki gospodarcze oraz dwór otoczony niewielkim parkiem.Pełna czworoboczna obudowa dziedzińca powstała pod koniec 19wieku;zapewne wówczas zbudowano jedyny zachowany obecnie budynek inwentarski(już nie istnieje! :-( ),a ok.1905r.nowy budynek dworu. w południowo-zachodnim narożniku muru,okalającego pierwotnie dwór,usytuowano studnię w kształcie rotundy murowanej w dolnej partii z kamienia,w górnej z otynkowanej cegły i przykrytą stożkowym dachem wyłożonym karpiówką. Warto wspomnieć cmentarz ewangelicki.Położony jest na wschód od pól,ok 100m na południe od drogi prowadzącej z Brzyna do Prusewa.Na cmentarz prowadzi aleja brzozowa,znajduje się tam kaplica grobowa z 1935r a w niej dwie płyty granitowe rodziny Zitzewitz z 1839r i 1843r. (źródło:"Dzieje Krokowej i okolic")
ezet - 2010-04-29, 21:19

guzzi napisał/a:
Doprecyzowanie faktów:
•1839 r. – majątek wraz z folwarkiem kupuje Josef von Reck i w 1847 r. zmienia jego nazwę na Reckendorf, figuruje odtąd jako majątek rycerski.
•1869 r. – wg. statystyk Brzyno obejmuje 59 włók, 12 gospodarstw gburskich i cztery zagrody (na 235 mieszkańców, 211 ewangelików)


Czytając Twoje zestawienie odnoszę wrażenie, że korzystamy z podobnych materiałów. Skąd zatem informacja, że Brzyno nazywało się Reckendorf już w 1847 roku, a nie dopiero na początku lat siedemdziesiątych XIX w. Według dra Franza Schultza, Geschichte der Kreise Neustadt und Putzig, Danzig 1907, s. 503:
Seit 1839 Besitzer v. d. Reck, der i. J. 1847 die Erneuerung der Adelsqualitaet nachsuchte und erhielt. Nach ihm erhielt das Gut Anfangs der 70er Jahre den Namen Reckendorf.
W przytoczonej przez Ciebie statystyce z 1869, dr Schultz podaje jeszcze nazwę Brzyn.

Loreene - 2010-04-29, 22:54

Pierwszy przywilej książęcy,zawierający nadanie majątku rycerskiego w okolicy Żarnowca i krokowej,pochodzi z lipca 1284r.Dotyczy on wsi Brzyno(Bezino),która Mściwój II wraz z opustoszałym Godętowem nadał dziedzicznie Bożejowi,synowi Witka.Za odbiorce nadania uważa się cześnika świeckiego,pełniącego swój urząd w latach 1273-1283.Natomiast jego ojca,Witka,można identyfikować z wojewodą danzigim w latach 1271-1277,następcą Dobiegniewa na tym urzędzie.Ciekawe,że w następnych dziesięcioleciach dziedzice Brzyna noszą imiona Bożej i Witek. Podobnie jak i w Prusewie-w Brzynie na początku XVw istniał młyn,który jednak w późniejszym czasie uległ likwidacji.Nie był to duży obiekt,bowiem jego użytkownik płacił zaledwie0,75 grzywny rocznego czynszu.(Księga komturstwa danzigiego)
guzzi - 2010-04-30, 08:03

ezet napisał/a:
guzzi napisał/a:
Doprecyzowanie faktów:
•1839 r. – majątek wraz z folwarkiem kupuje Josef von Reck i w 1847 r. zmienia jego nazwę na Reckendorf, figuruje odtąd jako majątek rycerski.
•1869 r. – wg. statystyk Brzyno obejmuje 59 włók, 12 gospodarstw gburskich i cztery zagrody (na 235 mieszkańców, 211 ewangelików)


Czytając Twoje zestawienie odnoszę wrażenie, że korzystamy z podobnych materiałów. Skąd zatem informacja, że Brzyno nazywało się Reckendorf już w 1847 roku, a nie dopiero na początku lat siedemdziesiątych XIX w. Według dra Franza Schultza, Geschichte der Kreise Neustadt und Putzig, Danzig 1907, s. 503:
Seit 1839 Besitzer v. d. Reck, der i. J. 1847 die Erneuerung der Adelsqualitaet nachsuchte und erhielt. Nach ihm erhielt das Gut Anfangs der 70er Jahre den Namen Reckendorf.
W przytoczonej przez Ciebie statystyce z 1869, dr Schultz podaje jeszcze nazwę Brzyn.


Od 1847 roku majątek (dworek) Recka był nazywany Reckendort moim zdaniem była to nazwa potoczna (wcześniej Buschyn, Brzyn, Brzinno, Bzeno, Bzin, Bszino). "...Seit 1839 war der Besitzer v. d. Reck, der 1847 die Erneuerung der Adelsqualität erhielt. Danach erhielt das Gut den Namen Reckendorf....".
Prawdopodobnie oficjalnie nazwa ta została nadana wsi od roku 1873.

ezet - 2010-04-30, 09:09

guzzi napisał/a:
ezet napisał/a:
guzzi napisał/a:
Doprecyzowanie faktów:
•1839 r. – majątek wraz z folwarkiem kupuje Josef von Reck i w 1847 r. zmienia jego nazwę na Reckendorf, figuruje odtąd jako majątek rycerski.
•1869 r. – wg. statystyk Brzyno obejmuje 59 włók, 12 gospodarstw gburskich i cztery zagrody (na 235 mieszkańców, 211 ewangelików)


Czytając Twoje zestawienie odnoszę wrażenie, że korzystamy z podobnych materiałów. Skąd zatem informacja, że Brzyno nazywało się Reckendorf już w 1847 roku, a nie dopiero na początku lat siedemdziesiątych XIX w. Według dra Franza Schultza, Geschichte der Kreise Neustadt und Putzig, Danzig 1907, s. 503:
Seit 1839 Besitzer v. d. Reck, der i. J. 1847 die Erneuerung der Adelsqualitaet nachsuchte und erhielt. Nach ihm erhielt das Gut Anfangs der 70er Jahre den Namen Reckendorf.
W przytoczonej przez Ciebie statystyce z 1869, dr Schultz podaje jeszcze nazwę Brzyn.


Od 1847 roku majątek (dworek) Recka był nazywany Reckendort moim zdaniem była to nazwa potoczna (wcześniej Buschyn, Brzyn, Brzinno, Bzeno, Bzin, Bszino). "...Seit 1839 war der Besitzer v. d. Reck, der 1847 die Erneuerung der Adelsqualität erhielt. Danach erhielt das Gut den Namen Reckendorf....".
Prawdopodobnie oficjalnie nazwa ta została nadana wsi od roku 1873.


Guzzi, czy mógłbyś podać źródło informacji: Od 1847 roku majątek (dworek) Recka był nazywany Reckendort . U Schultza i w innych posiadanych przeze mnie materiałach nic na ten temat nie ma. A chętnie uzupełniłbym swoją dokumentację dotyczącą Brzyna. Znam oczywiście tekst, z którego pochodzi cytat z Twojego posta, ale z niego wynika tyle, że nazwa Reckendorf pochodzi od nazwiska właściciela ( http://pom-wpru.kerntopf.com/orte/reckendorf.htm ). Nie podano tam, w którym roku majątek zmienił nazwę. Nie ma też informacji, jak go potocznie nazywano.

guzzi - 2010-04-30, 10:10

ezet, a jak twoim zdaniem mozna zinterpretować fragment: "... Danach erhielt das Gut den Namen Reckendorf..." bo moim, następująco: następnie (po roku 1847)majątek nosi nazwę Reckendorf.
To, że nazwa została zmieniona w 1873 wiem z "Die Ortsnamenänderungen in Westpreußen gegenüber dem Namenbestande der polnischen Zeit" M.Bear, Danzig 1912 s.97. a także ze starych roczników Gazety Toruńskiej, że stało się to za rządów starosty wejherowskiego Gumprechta - znanego przeciwnika polskich nazw "...spis nowo zreformowanych tych nazwisk (184 miejscowości) ogłoszono wkrótce w orędowniku powiatowym...".

ezet - 2010-04-30, 13:52

Guzzi, tak nam się rozwinął ten wątek dyskusji, ponieważ trudno mi było uznać za „doprecyzowanie faktów” (następujące po mojej wypowiedzi: Na początku lat siedemdziesiątych dziewiętnastego stulecia Brzyno zmieniło nazwę na Reckendorf…)
Twoją informację:
Cytat:
•1839 r. – majątek wraz z folwarkiem kupuje Josef von Reck i w 1847 r. zmienia jego nazwę na Reckendorf…


guzzi napisał/a:
ezet, a jak twoim zdaniem mozna zinterpretować fragment: "... Danach erhielt das Gut den Namen Reckendorf..." bo moim, następująco: następnie (po roku 1847) majątek nosi nazwę Reckendorf.

Co tu interpretować? Autor internetowego tekstu przepisując fragmenty dzieła dra Schultza poszedł na skróty. Akurat to jedno zdanie mówiące o zmianie nazwy na początku lat 70. XIX wieku, zastąpił stwierdzeniem, że potem majątek nazywał się Reckendorf (podając niżej jako źródło przytoczonego fragmentu pracę Schultza). Zapewne nie zdawał sobie sprawy, że w ten sposób może wyprowadzić odbiorcę na manowce interpretacji. Zresztą, porównaj oba teksty.
Cytat:
http://pom-wpru.kerntopf.com/orte/reckendorf.htm
Nachfolger im Besitze wurde Franz Retzlaff durch Kauf. Vermessen wurde es im Jahre 1844. Es bestand aus 2263 Morgen oder 48,5 kulmischer Hufen von denen 520 Morgen im bäuerlichen Besitz sich befanden. Seit 1839 war der Besitzer v. d. Reck, der 1847 die Erneuerung der Adelsqualität erhielt. Danach erhielt das Gut den Namen Reckendorf. Nach der Statistik 1869 war Brzyn ein Rittergut, daneben 12 bäuerliche und 4 Käthnerbesitzungen mit 59 Hufen Flächen. Von den 235 Einwohner waren 211 evangelisch. 1872 hatte es 21 bewohnte Häuser mit 38 Haushaltungen und 241 Bewohnern. 1905 ist Hugo Fliessbach aus Mortschenken/ Kreis Lauenburg Besitzer von Reckendorf (445 ha). Von den 218 Bewohnern waren 177 deutscher und 41 polnischer Zugehörigkeit (Quelle 1).
Quellen:
1) Franz Schultz (1907): „Geschichte der Kreise Neustadt und Putzig“

guzzi - 2010-04-30, 15:37

fakty mówią same za siebie, chapeau bas! ezet
ezet - 2010-05-01, 06:16

guzzi napisał/a:
(...) To, że nazwa została zmieniona w 1873 wiem z "Die Ortsnamenänderungen in Westpreußen gegenüber dem Namenbestande der polnischen Zeit" M.Bear, Danzig 1912 s.97. a także ze starych roczników Gazety Toruńskiej, że stało się to za rządów starosty wejherowskiego Gumprechta - znanego przeciwnika polskich nazw "...spis nowo zreformowanych tych nazwisk (184 miejscowości) ogłoszono wkrótce w orędowniku powiatowym...".


Guzzi, dzięki za wysoki poziom merytoryczny dyskusji, skutkującej dokładnymi ustaleniami. Kolejny punkt dla Ciebie w opcji "Pomógł" i pierwszy dla Loreene, za zaprezentowanie na WFG fragmentu napisu odkrytego nad wejściem do dawnej gospody w Brzynie.

Loreene - 2010-05-01, 11:36

Ezet,dziękuję bardzo.Pierwszy punkt-ha.to trzeba uczcić! Guzzi,dzięki za wykorzystanie materiałów.
guzzi - 2010-05-01, 16:28

Poniżej wspomniany artykuł z Gazety Toruńskiej 1.03.1887, R. 21 nr 48 (źródło: oai:kpbc.umk.pl:40963).
guzzi - 2010-05-01, 16:30

artykuł z Gazety Toruńskiej 1.03.1887, R. 21 nr 48 (źródło: oai:kpbc.umk.pl:40963) cd

Jak pięknym językiem wtedy pisano ... polecam lekturę, szczególnie przed wyborami...

dzięki ezet

Loreene - 2010-05-01, 18:52

dodam kilka fotek:
okonek - 2010-05-02, 16:11

Aby nie dublować podobnych jak i takich samych fotek dodam tylko jedną:
ezet - 2010-05-03, 20:04

okonek napisał/a:
Aby nie dublować podobnych jak i takich samych fotek dodam tylko jedną:


A wszystkie pokazane w tym temacie zdjęcia dawnego Brzyna pochodzą z pocztówki (wydanej przez Foto-Reinland, Lauenburg - Pom., Stolper Str. 1), której nakładcą był:

Loreene - 2010-05-06, 13:00

Czy komuś coś wiadomo o grobach gdzieś w lesie w okolicy Brzyna dwóch Rosjan?Zdaje się ,że byli to pracownicy folwarku,którzy zmarli na jakąś chorobę zaraźliwa i dlatego pochowano ich w lesie.Mniej więcej wiem ,w jakiej okolicy te groby się znajdują ,ale nie byłam tam w życiu....Tyle,że słyszałam o nich dawno temu.
NinaHerzberg - 2015-01-27, 11:57

Według Urlicha Dorowa "Zapomniana przeszłość. Upadek pomorskich majątków rolnych na przykładzie powiatu lęborskiego" od 1284 roku wieś należała do rodu von Wittke - skąd więc imię Witek ? To chyba chodzi właśnie o nazwisko imię mogło być zupełnie inne . . . W tamtym czasie miejscowość nazywała się Beschzino a następnie Buschin :)
Kösternitz - 2016-03-14, 10:52

Z obiegu 1925 roku
ezet - 2016-03-14, 15:52

Fajna pocztówka, piękne było kiedyś to Brzyno... :hihi:
Kösternitz - 2016-03-14, 15:59

ezet napisał/a:
Fajna pocztówka, piękne było kiedyś to Brzyno... :hihi:


Taki był opis na aukcji. Może to jakaś inna miejscowość o tej samej nazwie ?

ezet - 2016-03-14, 16:15

NinaHerzberg napisał/a:
Według Urlicha Dorowa "Zapomniana przeszłość. Upadek pomorskich majątków rolnych na przykładzie powiatu lęborskiego" od 1284 roku wieś należała do rodu von Wittke - skąd więc imię Witek ? To chyba chodzi właśnie o nazwisko imię mogło być zupełnie inne . . .


W XIII wieku nie posługiwano się nazwiskami, zapewne więc chodzi o nazwę posiadłości, z której ten ród się wywodził.

okonek - 2016-04-22, 11:31

Kösternitz napisał/a:
ezet napisał/a:
Fajna pocztówka, piękne było kiedyś to Brzyno... :hihi:


Taki był opis na aukcji. Może to jakaś inna miejscowość o tej samej nazwie ?


Zapewne kilkadziesiąt kilometrów na północ od Norymbergi ;)


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group